Als we ouder worden, verandert er veel in ons lichaam en in onze geest. Sommige dagen voelen we ons fit en vol energie, terwijl het bewegen of dingen onthouden op andere dagen wat moeilijker kan zijn. In dit onderzoek wilden we beter begrijpen hoe deze veranderingen precies verlopen. We hebben gekeken naar lichamelijke en geestelijke vermogens die de Wereldgezondheidsorganisatie ‘Intrinsieke Capaciteit’ noemt. Dit bestaat uit vijf belangrijke onderdelen:
- Vitaliteit: Uw energie en lichamelijke kracht.
- Sensorisch: Hoe goed u kunt zien en horen.
- Cognitie: Uw geheugen en denkvaardigheden.
- Psychologie: Hoe u zich mentaal en emotioneel voelt.
- Locomotie: Hoe gemakkelijk u zich kunt bewegen.
Voor dit onderzoek hebben we gegevens gebruikt van meer dan 3.000 oudere volwassenen die ongeveer tien jaar lang deelnamen aan de LASA-studie. We hebben gekeken hoe hun intrinsieke capaciteiten in deze periode veranderden. Hoewel het normaal is dat sommige capaciteiten langzaam afnemen als we ouder worden, zagen we duidelijk dat dit niet bij iedereen hetzelfde gaat. We vonden verschillende patronen of ‘trajecten’ van veroudering. Mensen bij wie capaciteiten sneller of sterker achteruitgingen, hadden meer moeite met dagelijkse activiteiten en gaven aan een lagere kwaliteit van leven te ervaren. Ook zagen we verschillen tussen mannen en vrouwen in deze verouderingstrajecten.
Het begrip ‘intrinsieke capaciteit’ geeft een nieuwe en positievere kijk op ouder worden. Vaak gaat het bij gesprekken over ouder worden vooral over ziektes of dingen die mensen niet meer kunnen. Intrinsieke capaciteit benadrukt juist wat u nog wél kunt. Bijvoorbeeld, iemand kan moeite hebben met bewegen, maar nog steeds een goed geheugen hebben en zich mentaal sterk voelen. Onze resultaten laten zien dat onze vermogens niet allemaal tegelijk of even snel achteruitgaan. Dat betekent dat we van het leven kunnen blijven genieten door vooral gebruik te maken van wat we nog wél goed kunnen.
Het originele (Engelse) artikel: Qi, Y., Hoekstra, T., van Schoor, N., & Schaap, L. (2025). Trajectories of intrinsic capacity during ageing: the longitudinal aging study Amsterdam. Archives of Gerontology and Geriatrics, 138(105954). https://doi.org/10.1016/j.archger.2025.105954
Bron foto: Freepik
